Nieludzkie i poniżające warunki pobytu w aresztach śledczych w Rosji, czyli wyrok pilotażowy Ananyev i inni p-ko Rosji(cz. II przeglądu 45 orzeczeń ETPCz z tygodnia 9-15 stycznia)

Systemowy problem w Rosji doprowadził do wydania 10 stycznia 2012 r. wyroku pilotażowego. Trybunał próbuje nie tylko zmniejszyć ilość zasadnych powtarzających się skarg indywidualnych (repetetive cases), lecz i spróbować wpłynąć na dobór środków dla zaprzestania naruszenia. 

                                                  Źródło: http://bit.ly/AqIqtK

W którą stronę zmierza rosyjski system penitencjarny? Nie trzeba zbyt długo szukać by trafić na zdjęcia obrazujące aktualny stan. Zob. np. http://bit.ly/AqIqtK

Na podstawie art. 46 Konwencji [moc obowiązująca oraz wykonanie wyroków] Trybunał zobowiązał Rząd rosyjski do:

- poprawienia warunków bytowych pozbawienia wolności poprzez zasłonięcie toalet w celach, usunięcie gęstych krat z okien więziennych i zwiększenie ilości pryszniców;

- zmiany stosowanego prawa, praktyk i nastawienia;

- zapewnienia, iż przedprocesowe pozbawienie wolności (tymczasowe aresztowanie) stosowane jest wyłącznie w absolutnie niezbędnych sprawach;

- ustanowić maksymalną pojemność każdego z aresztów śledczych; oraz

- zapewnienia ofiarom tych naruszeń skutecznego sposobu skarżenia się na nieodpowiednie warunki pozbawienia wolności oraz możliwości uzyskania odpowiedniego odszkodowania. 

Zestawienie z Polską

Środki bazują na zupełnie podstawowych wymogach, acz przeludnienie i poziom warunków w polskich aresztach śledczych - prawdopodobnie nie w tym stopniu - również musi zostać pilnie rozwiązany. Złedne jest poleganie na przekonaniu, iż krajowy poziom przestrzegania EKPCz w tym zakresie nie jest taki najgorszy, skoro za wschodnią granicą, również pod reżimem EKPCz warunki są znacznie gorsze.

Zestawienie z UE pokazuje, że możliwość identycznego wykonywania EKPCz, a przez to tego samego poziomu przestrzegania EKPCz jest niezwykle ciężka. To w ramach funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości (a przez to i więziennictwa) w ramach starego III filaru UE, punkt odniesienia stanowią inne kraje UE. Inaczej perspektywa nieludzkiego lub poniżającego traktowania w polskich jednostkach penitencjarnych może zacząć powstrzymywać sądy z innych krajów UE np. przed przekazywaniem na podstawie ENA.